İdeal Kent Arayışında Mimari Ütopyalar KELEPİR

 ZAMANIN YIPRATTIĞI KİTAPLAR BÜTÇEYİ RAHATLATIYOR!

"KELEPİR KİTAP" olarak tanımladığımız bu yayınlar orijinal kitaplarla aynı içerik ve boyutlara sahiptir. Ancak bu kitapların dağıtım, kargolama, depolama vb. Koşullar nedeniyle renk değişimi, ezilme, yıpranma gibi küçük hasarları bulunmaktadır. İçerik ve bilgiyi sunma açısından hiçbir eksiklikleri olmayan bu kitaplar "incinmiş" oldukları için normal kapak fiyatları yerine çok çok daha uygun fiyatlarla sizlere sunulmaktadır.
Siz de bütçenizi zorlamadan, kitaplığınızı uygun koşullarla zenginleştirebilirsiniz!

Doç.Dr. Ece Ceylan Baba’nın, insanlığın Antikçağ’dan bugüneideal bir yaşam alanı yaratma çabası serüvenini ortaya koyduğu yeni kitabı İdeal Kent Arayışında Mimari Ütopyalar YEM Yayın tarafından yayımlandı.

Her şey mevcut düzenin yerine, ideal bir yapıkurmaya duyulan güçlü bir arzu ile başlar... Önce düşsel bir kurgu olan ütopyabu arzunun dile getirilişidir. Soyut bir tasarı ancak somut bir mekânda canbulabileceğinden, istisnasız bir yere/mekâna bağımlıdır. Bu nedenle ütopyacı,halihazırda yaşadığından çok daha farklı bir mekân tasarlar. Ortaya çıkanütopya mekânı ise çoğunlukla bir kente karşılık gelir. İşte bu kentinplanlanması çerçevesinde tasarlanan, bir yaşam ve toplum mühendisliği olanütopya; ilerlemecidir, eşitlikçidir, umut vaat eder, kusursuz bir tasarımiddiası taşır, rasyonel bir düzen önerir ancak, otoriter ve totaliter birtavırla bezenmiş, mutlakiyetçi bir anlayışa da sahiptir.

Ütopyalar toplumdaki tüm çatışmaların sonaerdirildiği ideal bir evreni, modern teknolojinin yardımıyla inşa etmek;barışın, refahın ve erdemin ebedi ve evrensel olacağı bir ortam yaratmakamacını taşırlar.

Peki, tüm bu “iyi niyetli ve ulvi” tasarıların kapılarıgerçekten mutlak ideal yaşam alanlarına mı açılır?

Ece Ceylan Baba, bu sorunun yanıtını ararken,Antikçağ’dan Rönesans’a, Aydınlanma döneminden Modernizme, Postmodernizmdengünümüze kadar uzanan ideal kenti tasarlama düşüncesinin çarpıcı örneklerinipaylaşıyor. Dünyanın bilinen en eski ve ünlü ütopik kenti/ülkesi Atlantis’tenbaşlayarak; Moore’un Ütopya’sı, Haussmann eliyle Paris’te gerçekleşen yaratıcıyıkım, Howard’ın bahçe-kentleri, Corbusier’nin Çağdaş ve Işıyan Kent projeleri,Archigram’ın takılıp-sökülebilir kent tasarımları gibi çok sayıda sıra dışıönermeyi irdelerken, İdeal KentArayışında Ütopyalar’da, süregelen bu ideal kent arayışına ilişkin verilerive yaklaşımları okuyucunun değerlendirmesine sunuyor.

Ece Ceylan Baba, “ütopyanın net bir tanımdan kaçtığına” dikkatçekerek başladığı kitabında, tarihin derinliklerine uzanarak okuyucuyu,kurgulanmış ütopik yaşam alanları arasında mimari bir yolculuğa çıkarıyor.Ütopya ile başlayan ideal kenti yaratma girişimlerinin zamanla ekotopya,heterotopya ve hiper bina gibi arayışlarla süregeldiğini ortaya koyan Baba,günümüzde de süren bu çabaların sonunda birer distopyayadönüşme eğiliminde olduklarını ise şöyle dile getiriyor:

“… Kentler günümüzde, tarihte daha önce hiçolmadığı kadar farklı sınıflardan, farklı toplumsal katmanlardan, farklıinançlardan ve etnik kökenlerden oluşan, aşırı kozmopolit ve heterojenyapıdadır. Özellikle de kimlik politikalarının hiç olmadığı kadar yükseldiğipostmodern dönemde, arı bir modernist tavırla, soyut tek bir aklın kâğıtüzerinde işlevsel görünen tasarımıyla bir kent tasarlamak, artık tüm kentlileriyabancılaştıran bir distopyadan başka bir şey üretemez görünüyor. Kentler artıkiktisattaki ‘görünmez el’ gibi, bütünüyle piyasanın, dolayısıyla kentte yaşayantüm aktörlerin ortaklaşa alışkanlıkları, ekonomik yeterlilikleri, yaşamdan vekentten beklentileri, siyasi görüşleri çerçevesinde belediye ve merkezhükümetin de katkılarıyla evrilen ve sürekli oluş halinde bulunan bir organizmagörünümündedir. Modernizmin tek bir hamlede tasarlanan ve zamana sonsuza değindirenebilen, olmuş ve bitmiş, tamamlanmış ve dahası içinde yaşayanlara buyurganbir tavır gösteren kentleri, sürekli oluş halindeki genişleyen, evrilen,dönüşen yapıdaki akışkan kentlere dönüşmüştür.

Günümüz kentlerinin gereksinimleri soyut birevrensel aklı aşmış, mikro pek çok kimlikten, ideolojilerden, değişen mal vehizmet üretim biçimlerinden, farklılaşan iletişim ve ulaşım biçimlerindenetkilendikçe, hem dönüşen hem de toplumu yeniden etkileyen bir yapıyaevrilmiştir. Bir kenti masa başında tek bir aklın tasarlamasından, kentin mikroparçaları olan mikro alanların, binaların ve oluşumların tasarlanmasına geriadım atılmıştır. Kentlerin, kentlilerin ortak aklına ve değişen ortak gereksinimlerineendekslenmesi, artık mutlak düzen arayan ütopyaların yerini, kaosu yönetebilenyüzergezerliklere bırakmaktadır. Israr edilen ütopyalarda ise, tarih bize öylegösteriyor ki sonuç her daim aynı oluyor: Distopya!”

İÇİNDEKİLER

06 ÜTOPYA KAVRAMI

10 ÜTOPYANIN TANIMDAN KAÇIŞI

11 Arzu

11 Umut

12 ÜtopyaHalihazırdaki Düzene Başkaldırıdır

13 ArıRasyonellik

14 ÜtopyaBir Modellemedir

15 ÜtopyaEvrenseldir

16 ÜtopyaAlternatif Bir Düzen Sunumudur

17 ÜtopyaKusursuz bir İdealdir

18 TekAdamcılık

19 ToplumMühendisliği

19 ÜtopyaAnti-Özgürlükçüdür

21 ÜtopyaÇoğunlukla Bir Kenttir

22 ÜtopyaDurağandır

22 Ütopyaİlerlemecidir

23 ÜtopyaEşitlikçidir

24 ÜTOPYA BATI’YA ÖZGÜ BİR TÜR MÜDÜR?

28 İDEAL KENT ARAYIŞI

34 ANTİKÇAĞ’DA İDEAL KENT TASARIMLARI

42 RÖNESANS’TAİDEAL KENT TASARIMLARI

60 ÜTOPYANINBİR TÜR OLARAK ORTAYA ÇIKIŞI

74 İLK ÜTOPYALAR

84 AYDINLANMAÜTOPYALARI

88 ON DOKUZUNCUYÜZYIL ÜTOPYALARI

91 ÜtopyacıSosyalistler

126 Paris’te YaratıcıYıkım: Haussmann

132 MODERNİZM VEYİRMİNCİ YÜZYIL ÜTOPYALARI

134 HOWARD’IN BANLİYÖSÜ: BAHÇE-KENT

137 ÜTOPYAYA LECORBUISER PARANTEZİ: “ÇAĞDAŞ KENT” VE “IŞIYAN KENT”

160 TAKILIP-SÖKÜLEBİLİRKENT ÜTOPYASI: ARCHIGRAM

166 POST-SANAYİTOPLUMUNDA ÜTOPYALAR

171 “DejenereÜtopyalar”: Disneyland ve Alışveriş Merkezleri

177 Kent TasarımındaDoğayı Yenmekten, Doğayı Yenilenebilir Kılmaya Geçiş: Ekotopya

186 ZihindekiTasarımın Gerçekle Yüzleştiğinde Çarpılması: Distopya

196 Kent TasarımındaHomojenliğin Aşınması: Heterotopya

199 Kenti Tek Bir BinaÖlçeğine Sığdırma Girişimi: Hiper Bina

204 SONUÇ

214 KAYNAKÇA

Doç.Dr. ECE CEYLAN BABA Kimdir?

Lisans eğitimini Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi MimarlıkBölümü’nde, yüksek lisans eğitimini Yeditepe Üniversitesi Mimarlık AnabilimDalı’nda, doktora programını ise Mimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Tasarım Sorunları Programı’nda tamamlayarak doktor ünvanını almıştır.

2016 yılında doçent olan Ece Ceylan Baba, Yeditepe ÜniversitesiMimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi’dir. Mayıs 2017’den bu yanaaynı üniversitede Mimarlık Bölüm Başkanlığı görevini yürütmektedir.

Akademik alanda mimari ütopyalar ve distopyalar, yüksek yapılaşma,küreselleşme, kullanıcı katılımı, çevre ve kentli psikolojisi, konuttipolojileri ve loft kavramı konularında çalışmakta; inceleme, araştırma veyayınlarını bu alanlara yönelik olarak sürdürmektedir.

Yazarın, İdeal Kent Arayışında Mimari Ütopyalar’dan önceyayımlanmış, Tasarım Demokrasisi ve İstanbul (Eylül 2012) ile Loft:Modernizmden Postmodernizme Geçiş Sürecinde Loft Mimarisi ve İstanbul’dakiYansımaları (Nisan 2015) adlı iki kitabı daha bulunmaktadır.

Akademik çalışmalarının yanı sıra profesyonel meslek yaşamına BabaMimarlık’ın kurucu ortağı olarak devam eden Ece Ceylan Baba, İMSAD ve TUCSAadlı sivil toplum kuruluşlarında Yönetim Kurulu Üyesi’dir.