Osmanlı Payitahtı Edirne KELEPİR

 ZAMANIN YIPRATTIĞI KİTAPLAR BÜTÇEYİ RAHATLATIYOR!

"KELEPİR KİTAP" olarak tanımladığımız bu yayınlar orijinal kitaplarla aynı içerik ve boyutlara sahiptir. Ancak bu kitapların dağıtım, kargolama, depolama vb. Koşullar nedeniyle renk değişimi, ezilme, yıpranma gibi küçük hasarları bulunmaktadır. İçerik ve bilgiyi sunma açısından hiçbir eksiklikleri olmayan bu kitaplar "incinmiş" oldukları için normal kapak fiyatları yerine çok çok daha uygun fiyatlarla sizlere sunulmaktadır.
Siz de bütçenizi zorlamadan, kitaplığınızı uygun koşullarla zenginleştirebilirsiniz!

YEM Yayın’ın, Osmanlı İmparatorluğu’nun ikinci başkenti Edirne’yi mimari, tarihi, kültürel değerlerini bir arada sunan, Prof.Dr. Nevnihal Erdoğan tarafından hazırlanan Osmanlı Payitahtı Edirne adlı yeni kitabı çıktı.

Osmanlı Payitahtı Edirne’de, büyük çoğunluğu Osmanlı olmak üzere, kentin tüm geçmiş dönemlerinden kalan eserler aracılığıyla Edirne’nin mimari, kültürel ve sosyal karakteristiği ortaya konuyor. Bir yandan da geçmişe doğru tarihsel bir perspektifle yaklaşılarak bu kadim şehrin bütün olarak aktarılması hedefleniyor.
20. yüzyılın başında özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminin sona ermesi ve bunun neredeyse tüm etkilerinin siyasi, sosyal, somut olaylarla birlikte bizzat Edirne’de geçmesi de şehrin ülkemiz, tarihimiz ve kültürümüz için ne denli önemli bir rolü olduğunun göstergesidir.

Kitabın bir diğer amacını, bu özgün kenti ve bölgeyi ayrıntılı bir şekilde hem anlamak hem de anlatmak olarak tanımlayan Nevnihal Erdoğan, çalışmasının arka planını özetle şöyle anlatıyor:
“On dört yıl Edirne’de çalışan ve yaşayan bir akademisyen olarak kenti derinlemesine inceleme ve anlama şansına sahip oldum. Bu yoğun gözlem ve tespitleri mevcut yayınlarla da desteklendi. Bu birikimlerden yola çıkılarak, mimari doku ve eserlerin analizleri, biçimsel betimlemeleri, üslupları, tipolojileri, tarihsel süreç içindeki fonksiyon değişiklikleri ve yeniden kullanımları, kültürel-sanatsal ve estetik değerlerini yorumlama üzerine odaklanıldı. Edirne’nin çeşitli ölçeklerdeki merkez haritaları analiz edildi. Seçilen bir altlık yapıldı ve 1/5.000 ölçekli kent haritası güncellenerek yeniden üretildi. Bina ve kompleksler haritada gösterildi. Fotoğraf belgelerinden çoğunlukla kişisel arşivimin yanı sıra Edirne’deki kurum, kişi ve kolleksiyonerlerden yararlandım. Ayrıca 2011-12 akademik yılında, Harvard Üniversitesi Ağa Han İslam Mimarisi Programı’nda burslu araştırmacı olarak çalıştığım sırada Ağa Han Görsel Arşivi'nden çokça yararlandım. 2016 Mart ayında fotoğraf sanatçısı dostların da yardımıyla mevcut mimari doku ve eserler yeniden fotoğraflanarak güncel durumları gösterildi. Eldeki dokümanlardan yola çıkılarak ve mevcut eserlerin mimari çizimleri de göz önünde bulundurularak adaptasyonla yeniden çizimler üretildi. Kitabın kapağı ve bölüm illustrasyonları için gravür ve resim sanatçıları ile birlikte çalışıldı. Kişisel arşivimde yer alan bazı mimari çizimler de kitaba kondu… Ve sonuçta, Edirne’yi bir bütün olarak ortaya koymaya çalıştığımız bu kitap çıktı.”

Yazarın İTÜ Mimarlık Fakültesi’nde birlikte eğitim aldığı arkadaşı Mimar-Yazar Hikmet Temel Akarsu ise kitap için kaleme aldığı “Sunuş” yazısında şunları söylüyor:
“Nevnihal, üniversiteyi bitirdiğimiz yılların ardından merkez metropollerde tutunmaya çabalayarak akademik hayatta yer etmeye; bu uğurda ihtiraslı ve kurgulu mücadelelere girmeye ve orta sınıf tutkularıyla hareket etmeye değil; mesleğin derinliklerine inebileceği bir başka kentte görev yapmaya karar vermişti. Trakya Üniversitesi’nde çalışmaya başladı ve on dört yıl bu kentte, Mimarlık Fakültesi’nde akademisyen olarak görev yaptı. Edirne’nin soğuk kış gecelerinde, sobalı evlerde, köpek havlamalarının kampüs duvarlarında yankılandığı ıssız kampüslerde on dört yıl yalnız başına çalışarak, çabalayarak iğne ile kuyu kazdı. Profesörlük ünvanını da bu kentte, Edirne’de kazandı. Ve bu güzelim kentte görev yaptığı sürece, Edirne hakkında ele aldığı konuları biriktirdi. Bir kitap bütünselliğine ulaştırdı.
Sonunda ortaya çıkardığı almanak tutarlı, işlevsel ve değerli. Edirne’nin bağrında taşıdığı değerleri somut ve özet olarak görmek, bir tarihsel/mimari envantere sahip olmak ve an ahatlarıyla uygarlığımızın bu değerli kentte bıraktığı tortuyu incelemek için güzel bir kaynak kitap hazırlamayı başardı. Dürüstçe itiraf etmek gerekirse; tevazu duygularıyla kaleme alınmış, derinlikli akademik çalışmalara değil; ortalama tarih ve mimarlık bilgisine sahip olmak isteyen değerli toplum mensuplarına hitaben yazılmış; işlevsel bilgilerle donatılmış bu güzel kitaba sunuş yazarken Osmanlı Payitahtı Edirne'yi bir kez daha özlediğimi fark ettim.
Sizler bu mütevazi kitabı okuyunuz, bu güzel kenti gidiniz, görünüz, seviniz, sevdiriniz ve hikâyesini bir uygarlık meseli olsun diye herkeslere anlatınız...”

Kitapta şehir, “Edirne Kent Merkezi”, “Eski Dış Bölgeler” ve “Kentiçi Yeni Bölgeler”deki eski mahalleler, sokaklar ve konutlar gibi üç ana yerleşim ve bina ölçeğinde ele alınmıştır. Bu yerleşim bölgelerindeki, tarih ve mimarlık açısından değer taşıyan anıtsal eserler ve sivil mimarlık örnekleri sayıca fazla olduğundan, sadece çok önemli olanlara, bilinenlere, yıkık olmayanlara ve restore edilenlere yer verilebilmiştir. Bu eserlerin çoğunluğu önemli külliyeler, camiler, medreseler, kervansaraylar, köprüler, sinagoglar, kiliseler, resmi binalar, hamamlar, çeşmeler, türbeler, tarihi cadde, sokaklar ile ev ve konaklardan oluşmaktadır.
Osmanlı Payitahtı Edirne’de, kentin mahallelerinin kısa tarihçeleri, mimari eserlerin yapım tarihleri, mimari karakteristikleri, geçirdikleri fiziksel ve işlevsel değişiklikler, sosyo-kültürel arka planları, estetik değerleri, mimari tasarım ve planlama birikimleri açısından bütüncül olarak sunulmaya çalışılıyor.

İÇİNDEKİLER

8 Önsöz
10 Sunuş
14 Edirne'ye Genel Bakış

A - KIYIK BÖLGESİ
Meydan Mahallesi
28 Selimiye Camisi
34 Selimiye Arastası (Çarşı)
36 Saray Hamamı
38 Mezit Bey Hamamı
39 Taş Odalar
40 Atik Ali Camisi
41 Hıdır (Hızır) Ağa Camisi
Menzilahır Mahallesi
42 Muradiye İmareti ve Camisi
Barutluk Mahallesi
44 Sveti Georgi Bulgar Ortodoks Kilisesi
44 Kız Türbesi (Şekmeti Mehmet Efendi)
Nişancıpaşa Mahallesi
45 İbrahim Paşa İmareti
45 Atlar Çeşmesi
Umurbey Mahallesi
46 Harbiye Kışlası ve Çeşmesi (Mekteb-i İdadi-i Askeri, Sultan Abdülaziz Mektebi)
47 Tavanlı Çeşme

B - TAŞLIK BÖLGESİ
Sarıcapaşa Mahallesi
50 Sarıcapaşa Mahallesi Camisi, Haziresi, Çeşmesi
51 Yahyabey Mahallesi Camisi ve Hamamı
52 Halk Eğitim Merkezi (İttihat ve Terakki Kulübü)
52 Kaiser Wilhelm Çeşmesi (Ticaret Lisesi Çeşmesi)
53 Ticaret Lisesi (İttihat ve Terakki Mektebi)
Medrese Ali Bey Mahallesi

C - SABUNİ BÖLGESİ
Sabuni Mahallesi
56 Eski Cami
58 Bedesten
60 Rüstempaşa Kervansarayı
61 Ayşe Kadın Camisi
62 Sitti Şah Sultan Camisi
63 Lari Çelebi Camisi (Laleli Cami)
64 Darül Eytam Çarşısı
64 Eski İstanbul Caddesi’ndeki Ev (Sarı Ev)
65 İnönü İlköğretim Okulu (Alliance Israelite Universelle - A.I.U. Musevi Erkek Okulu)
66 Mehmet Ağa Sokağı’ndaki Ev
66 Anadolu Kız Öğretmen Lisesi (Santa Maria Lurd Rahibeler Okulu)
67 Edirne Lisesi

D - AYŞE KADIN BÖLGESİ
Talatpaşa Mahallesi
70 Evliya Kasım Paşa İmareti
70 Süleyman Paşa (Süleymaniye) Camisi
71 Gülşenî Tekkesi
71 Ekmekçioğlu Ahmet Paşa Kervansarayı
72 Tahtakale Hamamı
Abdurrahman Mahallesi
73 Mezit Bey İmareti
74 Kadı Bedrettin Camisi
75 Sv. Konstantin ve Helena Kilisesi (Bulgar Kilisesi)
Yancıkçı Şahin Mahallesi
75 Şeyh Çelebi Camisi

E - KALEİÇİ BÖLGESİ
Mitatpaşa Mahallesi
78 Şahmelek Camisi
78 I. Murat Lisesi (Polak Mektebi)
79 İstiklal İlkokulu
80 Edirne Devlet Türk Müziği Topluluğu Binası (Kız Yetiştirme Yurdu)
80 Emniyet Müdürlüğü Deposu (Rum Zapyon Kız Okulu)
81 İtalyan Katolik Kilisesi
82 Alipaşa Çarşısı
82 Saraçlar Caddesi
83 Maarif Caddesi ve Kaleiçi Evleri
84 İlhan Koman Evi
85 Su Terazisi
Dilaverbey Mahallesi
85 Elektrik Binası
86 Darülhadis Camisi
87 Edirne Sinagogu

F - ÇAVUŞBEY BÖLGESİ
Çavuşbey Mahallesi
90 Makedon Kulesi (Saat Kulesi)
91 Sokollu Hamamı
92 Deveci Han Kültür Merkezi (Eski Cezaevi)
92 Taş Han
93 Tütünsüz Baba Türbesi (Rıdvani Ahmet Bey Türbesi)
93 Erkek Yetiştirme Yurdu (Peter Beron Bulgar Okulu)
94 Endüstri Meslek Lisesi
Babatimurtaş Mahallesi
95 Arifağa Camisi
95 Şehabettin Paşa (Kirazlı) Mescidi
96 Beylerbeyi Külliyesi (Camisi, Haziresi, Hamamı)
98 Edirne Saatli Medrese
99 Peykler Medresesi
100 Üç Şerefeli Cami
104 Tümen Karargah Binası (Daire-i Münşir)
105 Belediye Binası
105 Yusuf Hoca İlkokulu
106 Karanfiloğlu Caddesi
106 Kuşçu Doğan Camisi
107 İsmail Ağa Camisi
108 Bahai Evi
108 Yolageldi Konağı
109 Hafız Ağa Konağı (Kent Müzesi)

G - YENİİMARET BÖLGESİ
112 II. Beyazıt Külliyesi (Yeni İmaret)
116 Edirne Sarayı Alanı (Yeni Saray, Saray-ı Cedid-i Amire)
120 Bademlik Camisi
120 Saraçhane Köprüsü (Şahabettin Paşa Köprüsü)
121 Yanlızgöz Köprüsü (Sultan Beyazıd-ı Veli Köprüsü)
121 Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü (Saray Köprüsü)
122 Fatih Sultan Mehmet Han Köprüsü (Fatih Köprüsü)
122 IV. Mehmet Av Köşkü
123 Balkan Savaş Anıtı

H - YILDIRIM BÖLGESİ
Yıldırım Beyazıt Mahallesi
126 Yıldırım Beyazıt İmareti (Eski İmaret)
128 Gazi Mihal İmareti
129 Hacı Sarraf Mahallesi

I - KARAA⁄AÇ BÖLGESİ
132 Trakya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi (Eski Karaağaç İstasyon Binası, Edirne Garı)
134 Jandarma Karakolu
134 Hacı Adilbey Çeşmesi
135 Buz Fabrikası ve Soğuk Hava Deposu
136 Karaağaç Evleri
136 Karaağaç Yolu
137 Meriç Köprüsü (Yeni Köprü)
137 Ekmekçioğlu Ahmet Paşa Köprüsü (Tunca Köprüsü, Eski Köprü)
138 Şükrü Paşa Anıtı ve Balkan Savaşı Müzesi

NEVNİHAL ERDOĞAN

İTÜ Mimarlık Fakültesi’nden 1982’de mezun olan Nevnihal Erdoğan, aynı üniversitede 1984’te yüksek lisansını, 1992’de doktorasını tamamladı. 1984-91 yılları arasında İTÜ Mimarlık Fakültesi Çevre ve Uygulama-Araştırma Merkezi’nde araştırmacı yüksek mimar olarak çalıştı. 1992-2006 arasında Trakya Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi’nde yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak görev yaptı.
2006 yılından bu yana Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölümü’nde görev alan Erdoğan, 2013-16 yılları arasında aynı üniversitenin Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekanlığı ile Mimarlık Bölüm Başkanlığı yaptı. Halihazırda aynı üniversitenin Mimarlık Bölüm Başkanlığını yürüten Erdoğan, farklı dönemlerde, İngiltere’de Sheffield Üniversitesi’nde; ABD’de University of California’da, University of Wisconsin-Milwaukee’de ve Harvard University’de bulundu.
Ulusal ve uluslararası konferanslar düzenleyen ve ağırlıklı araştırma alanları mimari tasarım, konut ve yerleşmeleri, konut kültürü, mimarlık ve standartlaşma olan Erdoğan’ın yayımlanmış belli başlı kitapları şöyledir:
Traditional Window Designs of Kirklareli, Turkey, Bentham Science Publishers, 2013 (İ. Yüksek ile birlikte)
1^st International Urban Planning-Architecture-Design Congress, Urban Transformation: Economic, Social and Physical Aspect Proceedings, Vol.1, Vol.2, Kocaeli University, Faculty of Architecture and Design, 2014 (Ed.)
12^th International Conference “Standardization, Protypes and Quality: A Means of Balkan Countries ‘Collaboration’, Protypes-Models in Architecture From Antiquity to Future”, Kocaeli University Foundation (Ed.)
Kültür Köprüleri 1 Selanik ve Kavala Bölgesindeki Osmanlı-Türk Mimari Mirası, KÜV Yayınları, 2016 (H.T. Akarsu, S. Kaplan, M.E. Çırpı ile birlikte)
Kültür Köprüleri 2 Üsküp ve Ohri Bölgesindeki Osmanlı-Türk Mimari Mirası, KÜV Yayınları, 2016 (H.T. Akarsu, B. Alik ile birlikte)
Tarihsel Süreç İçinde Bankalar Caddesi (Voyvoda Caddesi) ve Günümüzdeki Yapıları, KÜV Yayınları, 2016 (O. Şenyurt, V. Dökmeci ile birlikte)
Edebiyatta Mimarlık, YEM Yayın, 2016 (Yay. Haz., H.T. Akarsu ile birlikte)
Tarihi İzmit Kent Merkezi / Mahalleler, Sokaklar, Mimari Eserler, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 2011 (S. Ayyıldız, M. Özbayraktar ile birlikte)
Tarihi İzmit Kent Merkezi / Geleneksel Konutlar, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul, 2011 (S. Ayyıldız, M. Özbayraktar ile birlikte)
Edirne Kentinde Konut Yerleşimlerinin Fiziksel ve Sosyal Yapısının Kültür Bağlamında Değerlendirilmesi, Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, 2006
Bina Bilgisi I (Mimari Tasarıma Hazırlık İlkeleri) Ders Notları, Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, 1999
Gelenekten Cittaslow’a Taraklı, Verita Kitap, 2018 (H.T. Akarsu ile birlikte)
Mimar Gözüyle Gelibolu, Verita Kitap, 2019 (H.T. Akarsu ile birlikte)