Adım Adım Taşıyıcı Sistemler

YEM Yayın’ın yayımlanması bir süredir merakla beklenen, mimarlık, iç mimarlık ve peyzaj mimarlığı öğrencileri için temel başvuru kaynağı olma niteliği taşıyan “Adım Adım” dizisi yayınlandı.

Tasarım Fikirleri - Tasarım Yöntemleri - Taşıyıcı Sistemler - Yapı Malzemeleri adlı, anlatım bütünlüğü açısından birlikte okunması önerilen ve içerik açısından birbirini tamamlayan dört kitaptan oluşan dizinin amacı, mimarlık disiplinindeki farklı faaliyet ve uzmanlık alanlarında yaşanan süreçleri adım adım takip ederek, bu süreçlerde karşılaşılan temel sorunları, süreçlere etik eden faktörleri ve çözüme ilişkin geliştirilen belli başlı yaklaşım ve ilkeleri, anlaşılması kolay açıklamalar ve ufuk açıcı önerilerle ayrıntılı bir şekilde ortaya koymaktır.

Dizinin ilk kitabı olan “Tasarım Fikirleri”, mimari tasarım sürecinin başlangıç aşamasına odaklanarak, tasarımcıların bir tasarım problemini çözmeye yönelik fikirler üretmesine yardımcı olacak öneriler ve ipuçları sunmaktaydı. “Tasarım Yöntemleri” adını taşıyan ikinci kitaptaysa “Tasarım Fikirleri”nin sonuçları temel alınmış, tasarımcıların bir tasarım problemini çözerken faydalanabilecekleri bir dizi tasarım yöntemi ayrıntılı olarak incelenmişti. 
"Adım Adım" dizisinin üçüncü kitabı Taşıyıcı Sistemler mimari tasarım sürecinin hemen her aşamasında karşımıza çıkan, tasarım fikirlerini hayata geçirmek için kullandığımız taşıyıcı sistemlere odaklanıyor. İlk bakışta karmaşık gibi görünen taşıyıcı sistem kuramına basit bir yaklaşım getirme amacı taşıyan kitap, bu yönüyle özellikle mimarlık öğreniminin başlangıç aşamasında statik ve yük taşıma kuramının karmaşıklığı içinde yolunu bulmakta zorlanan mimarlık öğrencilerine rehberlik ediyor. Taşıyıcı sistem tasarlamanın tasarımcıların mekâna ilişkin fikirlerini, öngörülerini geliştireceği düşüncesinden hareketle, yük taşıma kuramının temellerini basit ve anlaşılır bir biçimde anlatmayı deniyor. Mimarlık ve inşaat mühendisliği disiplinleri arasında bir köprü kurmanın amaçlandığı “Adım Adım Taşıyıcı Sistemler”, öğrencilerin yapısal bağlamları anlamalarını, tasarım yaparken bu bağlamların ortaya koyduğu gereksinimleri dikkate almalarını ve böylece tasarımlarını gerçekçi ve bütünlüklü bir anlayış içerisinde hayata geçirmelerini sağlamayı hedefliyor.

Kitabı yayıma hazırlayan Bert Bielefeld’in kitaba ilişkin görüşleri şöyle:

“Bir yapıyı inşa ederken taşıyıcı sisteminin nasıl işlediğini bilmemiz gerekir. Taşıyıcı elemanlar tasarımın belirleyici unsurları ya da sadece görünmez bir altyapı şeklinde olabilirler, fakat her zaman için yapının üzerine kurulu olduğu bir taşıyıcı sistemi vardır. Bu sistem yapıyı bir arada tutar, yükleri zemine iletir ve dengeyi sağlar. Taşıyıcı sistemin –yapısal ilkelerinin ve her taşıyıcı sistemin kendine özgü niteliklerinin– kavranması, tasarım sürecinde bu ilkelerin hassasiyetle uygulanabilmesi ve kullanılan malzemelere ve yapım yöntemine uygun bir çözüm geliştirilebilmesi için önemlidir. Bilhassa, özümsenmesi gereken pek çok yeni bilginin söz konusu olduğu eğitimin başlangıç aşamasında, bir öğrencinin statik ve yük taşıma kuramının karmaşıklığı içinde yolunu bulması çoğu zaman zordur. ‘Adım Adım Taşıyıcı Sistemler’, mimarlık ve inşaat mühendisliği disiplinleri arasında bir köprü kurmakta ve yük taşıma kuramının temellerini basit, anlaşılır ve kronolojik bir biçimde açıklamaktadır. Konunun genel olarak kavranabilmesi açısından, yazar öncelikle bir yapı üzerine etkiyen yükleri ve kuvvetleri örnekler ve basit anlatımlar aracılığıyla açıklamaktadır. Tipik taşıyıcı elemanları tanıtmakta ve tasarımcıların farklı yapı türlerini tasarlarken kullanabilecekleri taşıyıcı sistemleri göstermektedir. Burada iletilen kısa ve özlü bilgiler, öğrencilere taşıyıcı sistemlerle bütünlüklü bir anlayış içinde çalışma ve yaratıcı tasarımlar ortaya koyma olanağı vermektedir...”

 Kitabın yazarı Alfred Meistermann ise şunları söylüyor:

“...‘Adım Adım Taşıyıcı Sistemler’, ilk bakışta karmaşık gibi görünen taşıyıcı sistem kuramına basit bir yaklaşım getirme amacı taşımaktadır. Burada sunulan bilgiler, öğrencilerin yapısal bağlamları anlamalarını, tasarım yaparken yüklerin, mesnetlerin ortaya çıkardığı gereksinimleri dikkate almalarını ve böylece, tasarımlarını gerçekçi ve bütünlüklü bir anlayış içerisinde hayata geçirmelerini sağlamalıdır. Taşıyıcı sistem tasarlamak, tasarımcıların mekâna ilişkin fikirlerini geliştirir. Taşıyıcı sistemlerin sunduğu olanaklar daha yaratıcı olmalarını sağlar. Bu nedenle, bir taşıyıcı sistemin başarısı her şeyden önce, genel tasarım fikrini ne derece yansıttığı ve bu fikrin biçimlenmesine ne gibi katkılar sağladığıyla ilgilidir. Taşıyıcı sistemlerin her yönden belirleyici olduğu tasarım süreçlerinde (örneğin büyük açıklıklı yapı sistemlerinde) bu daha da önem kazanır. Böyle durumlarda, tasarlanan taşıyıcı sistemin tüm karmaşıklığıyla ele alınması, sorunların çözümünü büyük ölçüde kolaylaştırır...”

İÇİNDEKİLER

Önsöz_7

 Yükler ve Kuvvetler _9

Taşıyıcı Sistemler ve Statik _9

Kuvvetler _9

Statik Sistem _10

Dış Kuvvetler _11

İç Kuvvetler _18

Boyutlandırma _28

 Taşıyıcı Elemanlar _35

Konsol Kiriş, Basit Mesnetli Kiriş, Çıkmalı Basit Kiriş _35

Sürekli Kiriş _37

Gerber Kirişi _38

Gergili Kiriş _40

Kafes Kiriş _41

Döşeme Plağı _44

Kolon _46

Çelik Halat _49

Kemer _51

Çerçeve _54

 Taşıyıcı Sistemler _59

Yığma Yapı _59

Karkas Yapı _62

Rijitleştirme _68

Büyük Açıklıklı Yapılar _70

Plak Sistemler _74

Temeller _77

 Sonuç _81

Ek _82

Ön Boyutlandırma Formülleri _82

 ADIM ADIM DİZİSİ KİTAPLARI:

Adım Adım Tasarım Fikirleri

Adım Adım Tasarım Yöntemleri

Adım Adım Taşıyıcı Sistemler

Adım Adım Yapı Malzemeleri