Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık

YEM Yayın’ın “Mimarlık ve Beslenme Alanları” dizisinin yeni kitabı Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık, mimarlığın çağdaş dünya edebiyatı ile ilişkisini irdelemek ve başta mimarlar olmak üzere tasarıma ilgi duyan tüm okuyucular için yepyeni algı kapıları açmak hedefiyle yayımlandı.

Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık, mimarlık ve tasarımın beslenme kaynaklarında sanatsal ve kültürel ağırlığın artmasının toplumun estetik algılarının gelişmesinde büyük rol oynayacağına ve bu izlek üzerinden giden mimar, iç mimar, peyzaj mimarı, kent plancısı ve endüstri ürünleri tasarımcılarının hayal güçlerini çok daha çarpıcı şekilde kullanabileceğine olan inançla hazırlandı.

Kitapta çağdaş dünya edebiyatından seçilmiş, mimarlığa vurgu yapan 42 yapıt mimar, sanatçı, iletişimci, felsefeci ve akademisyenlerden oluşan 41 yetkin yazar tarafından irdelendi. Önemli yazarların bu kitapları, yarattıkları mimari evrenle birlikte incelenirken mimarlığın hayal gücünü tetikleyen, insanı ütopik ya da distopik düşüncelere sevk eden, estetik ve sanatsal beğeniyi yükselten, sosyolojik algılara, ekolojik sorunlara yaklaşımlar sunularak okuyucuların imge dünyasını varsıllaştırmak hedeflendi. Kitabın editörleri Hikmet Temel Akarsu, Nevnihal Erdoğan ve Türkiz Özbursalı bu projeyi geliştirme ve yayına hazırlama gerekçelerini şöyle özetliyorlar:

“...Bizler bu kitapları hazırlarken, mimarlık kültürüne ve eğitimine katkıda bulunmak, mimarlık algı ve anlayışını geliştirmek; olabiliyorsa değiştirmek ve mimarlıkta yeni bir iklim yaratarak kentlerimizi ve yaşam alanlarımızı gitgide katlanılmaz hale getiren tekdüze 'mimari’ uygulamalardan kurtarmak ve yepyeni tasarımların kapılarını aralamak gibi kaygılar içinde olduk. Mimarların ve mimar adaylarının ruhsal, duygusal, kültürel dünyalarının varsıllaşmasını ve bunların yapıtlarına yansımasını umduk.

..Ortaya çıkan ‘Çağdaş Edebiyatta Mimarlık’ ciltleri kuşkusuz bu alandaki tüm eserleri eksiksiz olarak içeren bir derleme değildir. Mutlaka edebiyatın sonsuz, sınırsız düşünce ve duygu âleminde gözümüzden kaçmış bazı eserler olacaktır. Kuşkusuz gelecekte bu eserleri çok daha nitelikli yazılarla kaleme alanlar, kritik edenler de olacak ancak Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık ve Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık bu alanda günümüze kadar yapılmış en kapsamlı çalışma olma özelliğini uzun süre koruyacaktır.

...Bu seçkide danışmalarımızı çok farklı alanlara doğru genişlettik. Yayıncılar, editörler, şairler, mimarlık entelijansiyası ve muhtelif edebiyat mahfillerinden görüşler aldık. Neticede objektif olmaya çalışarak seçtiğimiz eserler arasında okura hakikaten ‘mimarlıkla hiç alakası yokmuş gibi’ gelecek bazıları olacaktır. Bu seçimlerin neden yapıldığının açıklaması mimarlığın sadece yapı unsurlarından oluşmadığı algısından geçmektedir. Öyle ki bir kentin duygusu, kokusu, estetiği, kaosu, ruhu, rengi, çiçeği, dili, ritüelleri, mazisi, âdet ve gelenekleri bazen mimarlığın bileşeni olup, farklı ve tadına doyulmaz bir estetik yaratabilir. Bizler işte bu duyguyu yayan üslupçu yazarları özellikle seçkiye almaya dikkat ettik...

...Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık seçkisinde, esere dahil etmek için seçtiğimiz kitaplardaki ‘çağdaşlık’ ölçütü nedir, ne değildir? Bu kuşkusuz tartışmalı bir alandır. Kimi eleştirmenler ‘çağdaş’ ölçütünü tüm 20. yüzyılı kapsayacak şekilde tavsif etseler de bizler, ortak kanaat olarak kendi yaşam döngümüz içerisinde üretilmiş yapıtları yani 1950’lerden sonra üretilmiş eserleri bu kapsamda ele almaya çalıştık. Kuşkusuz bazı eserlerde tarihler tartışmalı ve geçirgen olabilir ama umumiyetle buna sadık kalmaya gayret ettik... “

YEM Yayın’ın “Mimarlık ve Beslenme Alanları” dizisini oluşturan Sinemada Mimarlık, Edebiyatta Mimarlık, Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık ve Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık kitaplarının birlikte okunması, hem tamamlayıcı olacağı hem de okuyucunun düşsel evrenini zenginleştireceği gerekçesiyle tavsiye edilir.

KİTAPTA İNCELENEN ESERLER VEYAZARLARI

Mimarlığa Referans Veren Eserler

Bozkırkurdu –Hermann Hesse; Austerlitz –W. G. Sebald; Beton Ada –J. G. Ballard; Beşinci Çocuk –Doris Lessing; Finzi-Contini’lerin Bahçesi– Giorgio Bassani; KüçükŞeylerin Tanrısı – Arunthati Roy; NWLondra – Zadie Smith; SunsetPark – Paul Auster; DaVinci Şifresi – Dan Brown; KaranlıktanSonra – Haruki Murakami;

Mimarlıktan İlham Alan / Mimarlığa İlham Veren Eserler

Lizbon’a Gece Treni –Pascal Mercier; Beyaz Şehirdeki İblis –Erik Larson; Bir Katedralin Öyküsü –Ken Follett; İngiliz Hasta –Michael Ondaatje; Paris Mimarı –Charles Belfoure; PeraPalas’ta Gece Yarısı – Charles King;

Mimarlık Sosyolojisine Dair Eserler

Göçmenler –W. G. Sebald; Nehrin Dönemeci –V. S. Naipaul; Londra Yanıyor –Peter Ackroyd; Malum Dünya –Edward P. Jones; Doğu’nun Limanları –Amin Maalouf; Bir Aşk –Dino Buzzati;

Bilimkurgu ve Distopyalar

Androidler Elektronik Koyun Düşler mi?– Philip K. Dick; CamKule – Robert Silverberg; Doğanın Sonu– Bill McKibben; Marslı– Andy Weir; Otost