Mimarlık Öğrencisi Misin?

YEM Yayın’ın Prof.Dr. Havva Alkan Bala tarafından kaleme alınan Mimarlık Öğrencisi Misin? adlı kitabının geliştirilmiş 3. baskısı yayımlandı.

 Mimarlık öğrencilerinin meslekleri ile tanıştıkları özellikle ilk yıl, bazı öğrenciler için çok sancılı geçer. Havva Alkan Bala, bu süreci yaşayan eski bir mimarlık öğrencisi ve yakından izleyen bir mimarlık hocası olarak hazırladığı kitapta genç tasarımcı adaylarına sesleniyor:

“Yaşadıklarınızı anlıyorum. Sakin olun, bocalamanız olağan, fakat sorularınızın yanıtları var...”

 Havva Alkan Bala, öncelikle genç mimar adaylarının anne ve babalarına hitaben kaleme aldığı bir mektupla kitaba başlıyor:

“... Bin bir emeklerle büyüttüğünüz çocuğunuzun mimarlık öğrencisi olduktan sonra daha birinci sınıftan başlayarak bazı alışkanlıklarının farklılaştığını biliyoruz. Birinci sınıfın ilk döneminin sonunda evladınızı tanıyamaz hale gelmiş olabilirsiniz, panik olmayınız. Özellikle sevgili anneler, lütfen endişeyi bir kenara bırakınız. Biliyoruz, evladınızın konuşma biçimi, kıyafet seçimleri, odası, arkadaşlık ilişkileri çok değişti. Odası eskizler, maket artıkları, sıra sıra kahve kupaları ile adeta ‘çöplüğe’ dönüştü! Sizinle kolaylıkla hemfikir olan evladınızın şimdi neden sürekli her şeyi eleştiren, sorgulayan ve hatta azıcık da ‘çokbilmiş’ bir havaya girdiğini anlamakta zorlanıyorsunuz. Aslında durum sandığınız kadar karmaşık değil. Evladınız mimarlık okuluna devam ediyor, hepsi bu. Sürecin sonunda siz de çocuğuz da ödülünüzü alacaksınız....”

 Ardından da genç tasarımcılara dönüyor ve hem onların kafalarının içinde sürekli yanıt aradıkları hem de çevrelerinde sıkça karşılaştıkları soruları sıralıyor; bulduğu yanıtları da samimi ve yalın bir dille paylaşıyor:  

“Mimarlık yetenek işi midir? Çizim becerim yok, nasıl hazır olacağım? Mimari stüdyo nedir? Jüriler ne işe yarar? İç mimar mısın, yoksa dış mı? Okuldan sonra nasıl bir hayat var? Bu sorular uzayıp gider... Ama endişe etmeyin. Okul yıllarınızda kendi yolunuzu bulmaya çalışacaksınız. Bu çabanız, okulun yalnızca ‘nasıl öğreneceğinizi’ ve ‘tek bir bilgi kanalından değil farklı alanlardan beslenerek’ nasıl gelişebileceğinizi öğreten bir yer olduğunu keşfettiğinizde sona erecek...”

 Havva Alkan Bala, yoğun ilgi çeken ilk baskının ardından okuyucu ve akademisyenlerden gelen öneri ve kritikleri dikkate alarak tekrar üzerinde çalıştığı kitabın içeriğini geliştirdi. Sayfa sayısı yaklaşık %40 artarak zenginleşen kitabın geliştirilmiş ikinci baskısında, “Mimarlık Mesleğinin Yerini Yapay Zekâ Alacak mı?”, “Mimari Stüdyo Nedir?”, “Jüriler Ne İşe Yarar?”, “Ne Okumalıyım Diye Soranlara”, “Bu Kitabı Okuyanlar Ne Dedi?” gibi yeni bölümler de ekleyen Havva Alkan Bala, çalışmayı yapma gerekçesini şöyle özetliyor:

“Mimarlık öğrencileri –ki bu kitapta baykuşlar olarak anılacaklar– yeni girdikleri tasarım dünyasının bilinmezlikleriyle yüzleşirlerken bazen çok zorlanmaktadırlar. Mimarlık seçilen bir meslek değil, bir yaşam ve düşünme biçimidir. Tarih boyunca inşa etme eyleminin aktörleri gizemli, etkileyici ve karizmatik insanlar olarak tanımlanmışlardır. Bu kitap baykuşların yaşamlarını kolaylaştıracak bazı ipuçları vermek amacı, duygusu ve niyeti ile yazılmıştır. Kitap, mimarlık eğitim ortamında yaşanmış coşkuların paylaşımı ile yeni coşkuların yaşanmasına ‘ilham’ olmak dışında bir iddia taşımamaktadır. Farklı mimarlık okullarında eğitimci olarak geçirdiğim yirmi dört yıllık sürede, paylaşımlarım ‘mimarlık öğrencisi’ olmanın heyecanlı ve travmatik boyutlarını belki de mimarlık eğitiminin doğal bir parçası olarak fark ettirdi. Bu fark ediş paylaşma dürtüsünü ve sonuçta ‘yaz kurtul’ duygusunu uyandırdı. Ben de yazdım. Umulur ki okuyucuya faydalı olur…”