Sanatta Tinsellik Üzerine

Kandinski'nin Kaleminden Modernizmin Başyapıtı: Sanatta Tinsellik Üzerine

Modernist sanat kuramının öncüleri arasında yer alan Vasili Kandinski'nin 1912 tarihli Sanatta Tinsellik Üzerine adlı çalışması, Nokta ve Çizgiden Düzleme başlıklı çalışması ile birlikte, modernist sanatın yeni bir paradigma inşa eden öncü metinlerinin başında geliyor. Hüseyin Tüzün'ün özgün dilinden çevirdiği, Aykut Köksal'ın editörlüğünü yaptığı kitabın Sunuş yazısını Uşun Tükel yazdı. Tükel, kitabın arka kapağında da yer alan yazısında şunları söylüyor:

"Vasili Kandinski’nin, yazımı 1911’de tamamlanıp ertesi yıl basılan Sanatta Tinsellik Üzerine başlıklı kitabı, gerek resmin diline yönelik incelikli saptama ve gözlemleri, gerek yer yer öznel izlenimlere varan kimi yorumları ve hepsinden önemlisi müzikle olan sıkı bağıntısı nedeniyle erken modernist dönemin en önemli metinlerinden biridir.

Kandinski, resimde nesne temsilinin zorunlu olmadığı gözlemi ile başladığı serüveninde modern sanatın kurucu figürlerinden birine dönüşür ve bu kitapta 'zorunlu olmama' halini bir 'içsel zorunluluk' ilkesi üstünden temellendirir. Başka bir deyişle, tinsel dünyanın olgularına zihinsel bir pratikle can verir. Metinde bir yandan  sanat bilimi (kunstwissenschaft) üstüne sonraki yıllarda geliştireceği ilk gözlemlerini, bir yandan da resimsel öğelere ilişkin yorumlarını ve buna koşut olarak kendi yapıtının şifrelerini buluruz. Kandinski, bütün bu süreci müzikle paralellik içinde ele aldığı için farklı kulvarlarda geleneksel anlatımların yerine geçmekte olan kodlara tanıklık ederiz.

Bu yüzden, Sanatta Tinsellik Üzerine'nin modern sanatın ilk kuramsal metinlerinden biri olarak tarihsel önemini günümüzde de sürdürdüğünü rahatlıkla söyleyebiliriz."