Turgutreis 1974 Ailelerin ve Evlerin Evrimi

Turgutreis 1974: Ailelerin ve Evlerin Evrimi

Bodrum Yarımadası’nın 20. yüzyıl sonlarındaki kentleşme sürecini ele alan Turgutreis 1974, bölgenin mekânsal ve toplumsal dönüşümünü belgeleyen öncü bir çalışma niteliğindedir. Araştırmanın başladığı 1974 yılında, üç küçük köyün toplam nüfusu 2.464 iken, günümüzde yaz aylarında bu sayı 250 bini aşarak büyük bir kente dönüşmüştür.

Kitap, modern altyapıya sahip olmayan, tarıma dayalı bir yaşam süren köy halkının gündelik hayatını, geçim kaynaklarını ve geleneksel inşaat yöntemleriyle oluşturdukları yapıları mercek altına alıyor. Ancak, 2000’li yıllarla birlikte turizm ve hizmet sektörlerinin öne çıkmasıyla bu geleneksel evler apartmanlara dönüşmüş, özgün yapılar ve çevresel doku büyük ölçüde kaybolmuştur. Bodrum Yarımadası’nın Akdeniz kıyılarıyla benzer bir zaman diliminde yaşadığı bu kentleşme süreci, yerel yaşam kültürünün tahribatına neden olmuştur.

Kitapta, bölgede yaşayan on beş ailenin yaşam biçimleri, ekonomik faaliyetleri ve kültürel değerleri detaylı bir şekilde anlatılmaktadır. Bu süreç, 140 orijinal çizim ve 250 fotoğraf ile titizlikle belgelenmiştir. Ayrıca, Bodrum Yarımadası’nın iki bin yılı aşkın tarihsel gelişimi, resmi kayıtlar ve arşiv belgeleri ışığında incelenerek kitap metnine entegre edilmiştir.

Çalışmanın önemli bir bölümü ise, geleneksel yapı elemanları ve inşaat tekniklerinin modern mimariye nasıl evrildiğini aktaran yerel terimler sözlüğüdür.

Kitabın yazarları, Kolombiya Üniversitesi Mimarlık Bölümü profesörü Richard Plunz ve ODTÜ Mimarlık Bölümü “fahri profesörü” Suha Özkan’dır. Saha araştırmaları, yazarların önderliğinde Kolombiya Üniversitesi ve ODTÜ’den uzman bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir.

Suha Özkan, 1982-2006 yılları arasında Ağa Han Mimarlık Ödülü organizasyonunda genel sekreter yardımcısı ve genel sekreter olarak görev yapmış, şu anda ise Bodrum Mimarlık Kütüphanesi’nin kurucusudur. Richard Plunz ise 1974 yılından bu yana Kolombiya Üniversitesi’nde mimarlık profesörü olarak görev yapmakta ve Kentsel Tasarım Laboratuvarı’nı yönetmektedir.

Bu kapsamlı çalışma, Bodrum’un geçmişine ve mimari mirasına ışık tutarak, geleneksel yaşamın kaybolmadan önceki son izlerini koruma amacını taşıyor.