Betonart Mimarlık ve Tasarım Dergisi 72. Sayı / Yazınsal Mekan Perspektifleri

Betonart, Zeynep Tuna Ultav’ın konuk editörlüğünde hazırlanan 72. sayısında “Yazınsal Mekân Perspektifleri” teması üzerinden yazın ve mimarlık ilişkisini konu ediyor.

Konuk editör Ultav, giriş yazısında tema ve içeriği şöyle özetliyor:

“Yazınsal alanın disipliner sınırları içinde yer alan ‘bilgi’nin mimarlık alanında hangi çerçevelerde yeniden üretilebileceğini tartışmak, mimarlığın güçlü disiplinlerarası yönünden yola çıkarak, mimarlık araştırmalarında yazın ve yazınsal analizin olası farklı kullanımları ve potansiyellerini keşfetmek üzerine hâlâ söylenecek çok söz bulunduğunu ileri sürmek mümkündür ve bu dosyanın içeriğini oluşturan araştırmaların geniş perspektifli yelpazesi, alana ilişkin potansiyellerin altını çizmektedir.”

Sayıda Sevil Enginsoy Ekinci, yazarlar Fernando Pessoa’nın rehberi ve Lauren Elkin’in günlüğü üzerinden kentleri taşıtla gezme konusuna odaklanıyor; bu yolculuklarda tutulan “gezgin kayıtlar” ile bahsi geçen kentlerde zihinsel bir yolculuğa çıkıyor.

Seçil Özcan Geylani, Oktay Akbal’ın 1967 tarihli “Suçumuz İnsan Olmak” romanını, olay örgüsünde en az ana ve yardımcı karakterler kadar öne çıkan “ev” kavramı üzerinden ele alıyor; karakterlerin yaşadıkları mekânlarla betimlenmesi konusunu inceliyor.

Rabia Çiğdem Çavdar, Alessandro Baricco’nun 1999 tarihli romanı Kent’in 17. bölümünde geçen “veranda (sundurma)” kavramını insan-mimarlık-felsefe üçgeninde ele alıyor; bir eşik mekânı olan verandayı iç-dış, ben-diğeri, kapalı-açık gibi ikilikler üzerinden değerlendiriyor.

Bahar Avanoğlu, Roussel’ın “Locus Solus” kitabı ve şair-mimar John Hejduk’un “Zamanın Çöküşü”ndeki çizim ve yazılarından yararlanarak lirik şiir, çizim ve mimari anlam arasındaki bağlantıları ortaya koymayı amaçlıyor.

Deniz İnal’ın çevirisi ile Klaske Havik, yeri deneyimlemeyi incelemek ve kavramsallaştırmak üzere yazınsal düşüncenin bir araç olarak kullanılma potansiyelini araştırıyor ve “kent okuryazarlığı” kavramını geliştirmek üzerine yoğunlaşıyor.

Emine Köseoğlu, edebiyat ve mimarlık üzerine düşünme notlarını aktarırken edebi eserler üzerinden algısal mekân / gerçek mekân kavramlarının izini sürüyor.

Elif Cemre Çelikcan Yozçu ise, mimarlık ve yazın ilişkisini metin yoluyla deneyimlenen mekâna ait bilişsel temsiller odağında inceliyor; mekân araştırmalarında yazının potansiyelini irdeliyor.

Tuğçe Gürleyen, edebi metinlerin tasarım aracı olarak kullanılma potansiyelini incelerken “kronotop” kavramı üzerinden yazınsal mekânın görsel temsillerini analiz ediyor.

Esra Almas, Masumiyet Müzesi’ni odak noktasına alarak mimarlık ve yazının birbirini biçimlendirmesini inceliyor; mimarlık ve yazının yanı sıra temsil, uyarlama ve bilme biçimleri üzerinde duruyor.

Betonart bundan sonra her sayıda temadan bağımsız bir “yapı okuması”na da yer verecek. Bu bölümde Devrim Yücel Besim, KKTC’deki Mare Monte Oteli’nin 1960’lardan günümüze uzanan dönüşümünü ortaya koyarak otelin mimari dili, sosyal yapısı ve anı değeri üzerinden bir yapı okuması sunuyor.

72. sayının kapak tasarımı ise Cansu Dinç’e ait.